Χαρτογράφηση εμποδίων και διευκολυντών για την αντιμετώπιση προβλημάτων επικοινωνίας, κατάποσης και κινητικότητας σε άτομα που διατρέχουν κίνδυνο φτώχειας στην πρώιμη ανάπτυξη και στην προχωρημένη ηλικία.
Mapping of barriers and facilitators for Addressing Problems in Communication, Swallowing, and Mobility in persons at-risk of poverty during early development and advanced age (MAPCoSMO)
Η φτώχεια, αποτελεί για την ανθρώπινη υπόσταση, έναν θεμελιώδη παράγοντα περιορισμού της κοινωνικής συμμετοχής, της ανεμπόδιστης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη καθώς και της ορθής πληροφόρησης, εντείνοντας το χάσμα των κοινωνικών ανισοτήτων, βάλλοντας την πορεία της ζωής. Σύμφωνα με τη στατιστική μελέτη εν έτη 2021, το 28,3% του πληθυσμού της Ελλάδας υπόκειται τον κοινωνικό αποκλεισμό και διατρέχει κίνδυνο φτώχειας. Ο κίνδυνος φτώχειας, για τα παιδιά ηλικίας κάτω των 17 ετών κυμαίνεται στο 32%, για τους συνταξιούχους πολίτες στο 10,6% και για τα άτομα άνω των 75 ετών στο 15,1%. Τα ποσοστά αυτά χαρακτηρίζονται ως υψηλότερα από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το παρόν έργο, καλείται να συνδέσει τον θεμελιώδη παράγοντα της φτώχειας με τρεις τομείς που αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες της διατήρησης ποιότητας της ανθρώπινης ζωής. Η Επικοινωνία (Communication), η Κατάποση (Swallowing) και η Κινητικότητα-Προσβασιμότητα (Mobility) αποτελούν τρείς τομείς, η ανεπιτυχής ολοκλήρωσή των οποίων σύμφωνα με τα πρότυπα, βάλλει την ανθρώπινη υπόσταση. Η συνένωση των τριών τομέων αποτέλεσε τη δημιουργία του ακρωνύμιου CoSMo.
Ειδικότερα, όσον αφορά την Επικοινωνία στη βρεφική και μεταβρεφική περίοδο, οι ερευνητικές μελέτες έχουν καταδείξει ότι ο λόγος των παιδιών από υψηλότερη κοινωνικό-οικονομική διαστρωμάτωση είναι εμπλουτισμένος με τριάντα εκατομμύρια περισσότερες λέξεις από παιδιά χαμηλότερου κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, επηρεάζοντας την πορεία της γλωσσικής ανάπτυξής τους. Στον αντίποδα του ηλικιακού φάσματος, η φτώχεια αντικατοπτρίζεται στην πορεία της καλής γενικής υγείας, τη διαχείριση των διατροφικών συνηθειών καθώς και την αντιμετώπιση γνωστικών ελλειμμάτων ή νευρολογικής βλάβης. Όσον αφορά τον τομέα της Κατάποσης, ο επιπολασμός κυμαίνεται από 30% έως 40% ενώ σε νοσηλευόμενους ασθενείς αγγίζει το 60%. Η σύνδεση με την φτώχεια προβάλλεται ως αποτέλεσμα της μειωμένης ποιότητας ζωής και της δυσκολίας αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Τέλος, η Κινητικότητα, στην βρεφική και μεταβρεφική περίοδο, αποτελεί θεμελιώδης πτυχή της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξη και μελετάται η σύνδεση των εμποδιών-διευκολυντών σε άτομα με κινητικά προβλήματα στη χαμηλή κοινωνικοοικονομική διαστρωμάτωση, ενώ στον γηριατρικό πληθυσμό αντιμετωπίζεται ως μία βασική παράμετρος μίας περαιτέρω συστοιχίας προβλημάτων.
Απώτερος σκοπός της παρούσας μελέτης, ορίζεται, η διερεύνηση του αποτυπώματος του κοινωνικού-οικονομικού μειονεκτήματος, υπό τη μορφή της φτώχειας, η επίδρασή του στους τομείς της επικοινωνίας, της κατάποσης και της κινητικότητας, στα δύο άκρα του ηλικιακού φάσματος καθώς και ο προσδιορισμός των κάτωθι:
- Δεικτών που αφορούν τις διαταραχές στο ακρωνύμιο CoSMo και η συσχέτισή τους με τον κίνδυνο φτώχειας.
- Χαρτογράφηση των εμποδίων καθώς και των τρόπων επίλυσης ζητημάτων που ανακύπτουν από το ακρωνύμιο CoSMo.
- Παροχή οδών αντιμετώπισης των προβλημάτων, όπως η παρουσίαση πολυκριτηριακών μεθόδων λήψης απόφασης με τη βοήθεια των ασαφών γνωστικών χαρτών (Fuzzy Cognitive Maps), σε άμεση χρήση από διαδικτυακούς ή φυσικούς σταθμούς πρόσβασης, για την δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης και λήψης σχετικών αποφάσεων των ατόμων και των οικογενειών τους καθώς και των διαφόρων ειδικοτήτων υπεύθυνων για την φροντίδα τους.
Επιστημονικά Υπεύθυνη: Αιμιλία Μίχου
Χρηματοδότηση: ΕΛΙΔΕΚ
Πλατφόρμα Λογοθεραπείας με Εικονικό Βοηθό (PLan–V)
Στόχος του έργου είναι να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη, τεχνολογικά υποβοηθούμενη πλατφόρμα Λογοθεραπευτικής παρέμβασης για άτομα με χρόνια νευρογενή ελλείμματα επικοινωνίας. Η πλατφόρμα θα επιτρέπει σε άτομα με τέτοιου είδους προβλήματα να εξασκούνται στο δικό τους περιβάλλον χωρίς τη βοήθεια κλινικού (λογοθεραπευτή), αλλά με την καθοδήγηση ενός εικονικού βοηθού (Άβαταρ). Ταυτόχρονα θα δίνει την δυνατότητα στους λογοθεραπευτές να σχεδιάζουν και να αναθέτουν εξατομικευμένα προγράμματα παρέμβασης στους ασθενείς τους, καθώς και να ελέγχουν και να αξιολογούν την πρόοδό τους από απόσταση.
Τα πρωτόκολλα που αναπτύσσονται στοχεύουν τόσο στην ομιλία (αναπνοή, φώνηση, επιτονισμός) όσο και στη γλώσσα (φωνολογία, λεξική σημασιολογία, δομή της πρότασης) μέσα από έναν μεγάλο αριθμό ασκήσεων. Ο εικονικός βοηθός εφοδιάζει τον χρήστη με προφορικές οδηγίες και ανατροφοδότηση σε συνδυασμό με οπτικά βοηθήματα, όπως γραπτά μηνύματα σε διάφορα χρώματα, εικόνες, animations, ακουστικές αναπαραστάσεις της ομιλίας, ανάλογα με την θεραπευτική άσκηση. Μία φιλική διεπαφή συμβάλλει στη διαδικασία συμμετοχής και υποδεικνύει τις σωστές και λανθασμένες προσπάθειες.
Το έργο χρηματοδοτείται από την ΕΥΔΕ ΕΤΑΚ (Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης και Εφαρμογής Δράσεων στους τομείς Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας) για τη δράση: Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ.
Διάρκεια: 2020-2023.
Επιστημονικά Υπεύθυνη: Αρχόντω Τερζή
Συντονιστής: Ιωάννης Παπακυρίτσης
Εργαλεία ανίχνευσης της Θεωρίας του Νου και της Γλώσσας για γερμανόφωνα και ελληνόφωνα παιδιά με αυτισμό (MiLA)
Ο πρωταρχικός στόχος του έργου είναι να αναπτύξει ένα εργαλείο (πρωτόκολλο) που θα αξιολογεί τις ικανότητες της Θεωρίας του Νου (ΘτΝ), 1ου και 2ου βαθμού, με δύο τρόπους: με ταυτόχρονη περιγραφή των βίντεο/εικόνων που θα παρουσιάζονται στο εργαλείο (λεκτική) και χωρίς περιγραφή (μη λεκτική). Ο απώτερος σκοπός είναι το εργαλείο να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση της ΘτΝ ατόμων με μη τυπικές γλωσσικές ικανότητες, με ιδιαίτερη έμφαση στα άτομα με αυτισμό.
Επιπλέον στόχοι του έργου είναι: α) να ενδυναμώσει τις διεπιστημονικές σχέσεις μεταξύ των τεσσάρων Ιδρυμάτων από τη Γερμανία και την Ελλάδα που συμμετέχουν στο έργο, δηλαδή των Πανεπιστημίων Κωνσταντίας (Universität Konstanz), Κολωνίας (Universität zu Köln), Πατρών και Θεσσαλίας, β) να εμπλέξει ερευνητικά νεαρούς επιστήμονες από τις δύο χώρες προσφέροντας δραστηριότητες ανταλλαγής γνώσεων που θα βελτιώσουν την εκπαίδευσή τους και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, και γ) να οργανώσει workshop μεταφοράς γνώσεων για εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες της υγείας (κλινικούς) στις δύο χώρες.
Το έργο χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα IKYDA, το οποίο υλοποιείται από το IKY (Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών) και το DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst– Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών).
Διάρκεια: 2020-2022.
Επιστημονικά υπεύθυνοι για Γερμανία και Ελλάδα:
Theodoros Marinis (Universität Konstanz)
Αρχόντω Τερζή (Πανεπιστήμιο Πατρών)
https://www.ling.uni-konstanz.de/mila/