Αρχιμήδης ΙΙΙ
H Δομή της μη τυπικής Γλώσσας: Γλωσσολογική Θεωρία και Θεραπευτική Παρέμβαση
Yπεύθυνη έργου: Αρχόντω Τερζή
1/10/2012-31/9/2015
Η προτεινόμενη έρευνα θα μελετήσει τη γλωσσική συμπεριφορά τεσσάρων πληθυσμών, τον κάθε ένα ως προς μια σειρά συντακτικών δομών. Οι πληθυσμοί και οι σχετιζόμενες με αυτούς συντακτικές δομές επιλέχθηκαν λόγω σημαντικών ερωτήσεων που εγείρει ο συνδυασμός τους για τη σύγχρονη επιστημονική έρευνα επί των χαρακτηριστικών της ανθρώπινης γλώσσας. Η επιλογή των συντακτικών δομών ιδιαίτερα βασίστηκε επίσης και στη συμβολή τους δεδομένου του ότι η υπό μελέτη γλώσσα είναι η Ελληνική. Οι τρεις τελευταίες ερευνητικές περιοχές συνιστούν συνέχιση προηγουμένων ερευνών που χρήζουν περαιτέρω μελέτης και επέκτασης, ενώ η πρώτη είναι νέα.
Πρόκειται να μελετήσουμε τα εξής:
α. Αφασικούς Broca (αγραμματικούς) ως προς αντίστοιχες περιοχές της Ονοματικής και της Ρηματικής/Προτασιακής περιοχής, για να διαπιστώσουμε κατά πόσο η συμπεριφορά τους διαφέρει μεταξύ των δύο περιοχών, πώς ακριβώς και γιατί.
β. Παρκινσονικούς ασθενείς ως προς την πρόσβασή τους στους κανόνες της γραμματικής και την κατανόηση σύνθετων προτάσεων πριν και μετά την εν τω βάθει διέγερση, για να καταλάβουμε πώς διαφέρουν σε αυτές τις διαδικασίες από τους υγιείς ομιλητές και γιατί.
γ. Παιδιά και εφήβους με αυτισμό σε μια σειρά από γλωσσικές δομές, για να διαπιστώσουμε κατά πόσο διαφέρει η σύνταξή τους από αυτή των τυπικά αναπτυσσόμενων και πόση από αυτή τη διαφορά μπορεί να αποδοθεί σε ελλιπή συντακτικό τομέα.
δ. Τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ως προς την κατάκτηση των τοπικών προθέσεων για να διερευνήσουμε τη συμβολή του γλωσσικών δεδομένων στην κατάκτηση μη γλωσσικών εννοιών, όπως οι τοπικοί όροι.
Θαλής
Πανεπιστήμιο Αθηνών
1/1/2012-30/9/2015
Επίπεδα διαταραχής του λόγου ελληνόφωνων ατόμων με αφασία
Υπεύθυνη έργου: Σπυριδούλα Βαρλοκώστα
Συντονιστής Ερευνητικής Ομάδας Λογοθεραπείας: Ηλίας Παπαθανασίου
Μέλος Ερευνητικής Ομάδας Λογοθεραπείας: Αγγελική Κωτσοπούλου
Μέλος Ερευνητικής Ομάδας (Νευρο)γλωσσολογίας: Αρχόντω Τερζή
Κοινωφελές Ίδρυμα Λάτση, Μελέτες 2011
Χαρτογράφηση του γλωσσολογικού προφίλ των (ελληνόφωνων) ατόμων με Φάσμα Αυτιστικών Διαταραχών
Υπεύθυνη έργου : Αρχόντω Τερζή
Ομάδα μελέτης: Θεόδωρος Μαρίνης (Πανεπιστήμιο Reading), Αγγελική Κωτσοπούλου (ΤΕΙ Πατρών), Κωνσταντίνος Φρανσίς (Πανεπιστήμιο Αθηνών).
Τα άτομα με Φάσμα Αυτιστικών Διαταραχών (ΦΑΔ) έχουν περιορισμένες κοινωνικές δεξιότητες και μειωμένες πρακτικές και διαλογικές ικανότητες, αλλά δεν είναι σαφές εάν η γραμματική που χρησιμοποιούν παραμένει άθικτη. Αυτή η μελέτη αποτελεί την πρώτη συστηματική διερεύνηση των γλωσσικών ικανοτήτων των ελληνόγλωσσων ατόμων με ΦΑΔ, και καταπιάνεται με δύο τομείς της γραμματικής που είναι σημαντικοί στην επικοινωνία: την αναφορά αντωνυμιών και τη μορφολογία παθητικής φωνής. Η εξέταση αυτών των στοιχείων αναμένεται να ρίξει φως στο ζήτημα αν η γλώσσα των ατόμων με ΦΑΔ αντικατοπτρίζει μειωμένη γνώση συντακτικού ή μόνο πρακτικά ελαττώματα, και να αναγνωρίσει ένα γλωσσολογικό προφίλ για τα άτομα με ΦΑΔ που μπορεί να επεκταθεί και πέρα από τον ελληνόγλωσσο πληθυσμό. Θα δημιουργήσει το πρώτο λεπτομερές γλωσσολογικό προφίλ των ελληνόγλωσσων ατόμων με αυτισμό, και έτσι, θα καθορίσει τις γλωσσολογικές διαφορές τους από τους πληθυσμούς που αναπτύσσονται με το συνήθη τρόπο και από τα άτομα με άλλες διαταραχές ανάπτυξης.
(1/1/2011-31/12/2011)
Αρχιμήδης Ι
Γνωστικά Συλλογιστικά Εργαλεία Στήριξης Αποφάσεων για την Λογοπαθολογία
Υπεύθυνη έργου : Σταυρούλα Γεωργοπούλου
Οι διαταραχές ομιλίας, λόγου έχουν σοβαρό αντίκτυπο σε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής. Ο στόχος αυτού του προγράμματος είναι η ανάπτυξη νέων γνωστικών-συλλογιστικών μεθοδολογιών υποστήριξης αποφάσεων για τη διάγνωση και θεραπεία, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν στη σχεδίαση αποτελεσματικών υπολογιστικών εργαλείων υποστήριξης κρισίμων αποφάσεων στη Λογοπαθολογία. Τα εργαλεία αυτά θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά και υποστηρικτικά στις υπάρχουσες μεθόδους και διαδικασίες λήψης αποφάσεων στις διαταραχές επικοινωνίας και γνωστικές διαταραχές σε διαγνωστικές και παρεμβατικές διαδικασίες ασθενών καθώς και διαδικασίες πρόγνωσης. Θα βασιστούν στις ευφυείς μεθοδολογίες των Ασαφών Γνωστικών Απεικονήσεων (Fuzzy Cognitive Maps), των Συλλογισμών Βασισμένων σε Περιπτώσεις (Case Based Reasoning). Οι μεθοδολογίες που έχουν επιλεγεί είναι βασισμένες στον ανθρώπινο τρόπο συλλογισμού και διαχείρισης της γνώσης και εμπειρίας. Η ανάπτυξη των μεθοδολογιών και εργαλείων θα ακολουθεί τον τρόπο σκέψης και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων των λογοπαθολόγων. Επίσης θα εφαρμοστούν στην κλινική πρακτική.
(1/2/2004 – 31/12/2007)
Αρχιμήδης Ι
Οι προθέσεις στη Φυσιολογική, Πρώιμη και Διαταραγμένη Γλώσσα
Υπεύθυνη έργου : Αρχόντω Τερζή
Το πρόγραμμα μελετά τα χαρακτηριστικά της γραμματικής κατηγορίας των Προθέσεων, τόσο στην Ελληνική όσο και διαγλωσσικά, εντός του θεωρητικού πλαισίου της Γενετικής Γλωσσολογίας. Στόχος είναι η λεπτομερής κατανόηση της συντακτικής και σημασιολογικής δομής τους και της σχέσης τους με συναφείς, δομικά και ιστορικά, γραμματικές κατηγορίες.
Mελετά επίσης:
α) την κατάκτηση των Προθέσεων από φυσιολογικούς πληθυσμούς με μητρική γλώσσα την Ελληνική.
β) τους τομείς της δομής των Προθέσεων στους οποίους διαπιστώνονται αποκλίσεις σε ομιλητές με γλωσσικές διαταραχές (Ειδική Γλωσσική Διαταραχή, Αγραμματισμό) και μητρική γλώσσα την Ελληνική.
Τα ευρημάτων από πληθυσμούς με φυσιολογική γλώσσα συγκρίνονται με αυτά των πληθυσμών με τις παραπάνω γλωσσικές διαταραχές με στόχο:
α) τον εμπλουτισμό και την πιθανή τροποποίηση των θεωρητικών προτάσεων επί των χαρακτηριστικών των Προθέσεων.
β) την κατανόηση της διαδικασίας κατάκτησης/ωρίμανσης δομών που εμπλέκουν οι Προθέσεις και τις διαφοροποιήσεις ή ομοιότητες της διαδικασίας αυτής από τη διαδικασία γλωσσικής κατάρρευσης στις περιπτώσεις διαταραχών.
(1/2/2004 – 31/12/2007)